دفکو گرافی یک بررسی رادیولوژیک برای ارزیابی گف لگن وناحیه انورکتال در حین دفع میباشد ، و بخصوص در افرادی که مشکوک به پرولاپس رکتوم و یا هر انومالی دیگر در کف لگن ویا internal rectal intussusception هستند درخواست میشود.
منظر لترال انورکتال که با باریوم پر شده میتواند ما را از میزان و محل زاویه انورکتال نسبت به کف لگن مطۤلع کند .در حقیقت دفکوگرافی رادیو گرافی با توالی سریع یا تهیه ویدئو در حین دفع باریوم میباشد و بیمار در حین استراحت ،در حین squeeze و در حین Strain برای ارزیابی زاویه انورکتال و یا سرعت دفع باریوم که به بیمار تنقیه شده ارزیابی میشود . دفکوگرافی میتواند یک ارزیابی کیفی از عضله Puborectalis نیز داشته باشد .
با این حال این مطالعه بدلائل سختی که بیمار در طول ازمایش دارد،احساس شرمساری که بیمار در شرایط دفع حس میکند ،مواجهه با اشعه و استاندارد نبودن یافته های پاتولوژیک دارای محدودیت در نتیجه گیری است . و مطالعات اخیر نشان میدهد که دفکوگرافی بعد از انجام مانومتری انورکتال ، CTT ،Balloon expulsion test اطلاعات تشخیصی بیشتری برای پزشک نخواهد داشت و میتوان گفت دفکوگرافی را بهتر است برای تائید یک تشخیص بکار برد و از آن بعنوان تنها دلیل برای تشخیص یک بیماری استفاده نکرد.
و بعلاوه دفکوگرافی در معرض انتقادات قابل توجهی قرار دارد.
۱- محققین در مورد نحوه تعیین زاویه انورکتال با هم هم عقیده نیستند
۲- بعضی از یافته ها در این بررسی مثل رکتوسل ،نزول کف لگن ،ویا intussusception داخلی در خیلی از موارد در خانمهای بدون علامت دیده میشود واین یافته ها همواره بمعنی اختلال در تخلیه رکتوم نیست .
۳-میزان و سرعت تخلیه رکتوم طبیعی بسیار متغیر است نمیتوان انرا یافته مهمی تلقی کرد و انرا شاخص تعیین کننده دانست
۴-بررسی انو رکتال در این تصویر بر داری گاهی با یافته های ترانزیت کولون (CTT) ونتایج مانومتری مطابقت ندارد.
در این بیماران وجود یک رکتوسل بزرگ که بیمار با فشار دست در واژن و رکتوم برای تخلیه بخود کمک میکند یافته با ارزشی است . لازم است بار دیگر تاکید شود که رکتوسل زیر دو سانتیمتر شایع است و طبیعی است و گاهی رکتوسل بزرکتر هم با علائم بیمار مطابقت ندارد و جراحی نتایج خوبی بهمراه ندارد . ورود بخشی از روده در بخش دیگر یا intussusception گاهی همراه با علائم و solitary rectal ulcer همراه میشود و جراحی انها نیز خیلی علائم بیمار را از بین نمیبرد.
و intussusception رکتوم و پرولاپس مخاطی هم در مواردی در افراد طبیعی دیده میشود و بیمار علائم ندارد . گاهی دفکوگرافی همراه با مصرف باریوم از بالا با پر کردن روده باریک جهت رد کردن رکتوسل لازم است .
Indication :
انقباص نامتناسب انقباض عضله Puborectalis ، Enterocele بعد از Hystrectomy ،رکتوسل قدامی با علائم بهتر شدن دفع با دستکاری دیواره روده از راه واژن ،درد لگن ،Intussception ،Rectal prolapse ،Solitary rectal ulcer ،Rectocele ،Anismus و بی اختیاری مدفوع .
نظر AGA بر این است که این مطالعه برای بی اختیاری مدفوع سودمند نیست و در یبوست برای بررسی زاویه انورکتال وبررسی احتمال Anterior rectocele بزرگ مفید است . ولی حتی در یبوست
نحوه انجام :
پس از وارد کردن حدود ۱۲۰ میلی لیتر باریوم در رکتوم بیمار از راه مقعد از بیمار خواسته میشود روی توالت چوبی مخصوص قابل حمل بنشیند (portable wooden toilet ) شرایط دفع طبیعی را بخود بگیرد و بسرعت و بطور کامل باریوم را دفع کند و همزمان از یک طرف تصاویر ویدئو فلوروسکوپیک ثبت شود و این تصاویر برای ارزیابی اسیب های ساختمانی و یا عملکردی ناحیه انو رکتال مناسب است .
در این بررسی حداکثر سرعت دفع ، و درجه باریومی که تخلیه شده با توزین میزان دفعی محاسبه میشود .افراد طبیعی بسرعت و بطور کامل باریوم را تخلیه میکنند البته اینکاررا با مواد نشاندار نیز میتوان انجام داد.
در دفکوگرافی با تصویر های استاتیک طول انال کانال ،زاویه انورکتال و درجه نزول پرینه را میتوان محاسبه کرد
در شخصی که بیاختیاری دارد زاویه انورکتال بیشتراز حالت معمولی باز میباشد بخصوص در موقع استراحت و این بیماران نمیتوانند باریوم را نگاه دارند .
با توجه به مطالب فوق در درخواست دفکوگرافی از رادیولوژیست بخواهید بسئوالهای زیر پاسخ بدهد :
۱- اندازه زاویه Anorectal در استراحت و دفع و Squeeze .
۲- میزان حرکت و جابجائی Pelvic floor در زمان دفع .
۳- بررسی وجود Rectocele , Enterocele or sigmoidocele .
۴- درصد تخلیه رکتوم در زمان دفع .
۵- طول آنال کانال
زاویه انال کانال زاویه تشکیل شده بین محور کانال انال و خطی در امتداد لبه خلفی قسمت دیستال رکتوم کشیده شده .زاویه انورکتال در حالت استراحت ۷۰ دتا ۱۴۰ درجه ،متوسط ۱۱۴درجه .ودر حالت Strain ۱۱۰ تا ۱۸۰ درجه بطور متوسط ۱۳۴ درجه .
زاویه انورکتال در حالت طبیعی
زاویه انورکتال در حالت Squeeze .
زاویه انورکتال در حالت Strain .
رکتوسل :
رکتوسل :
اندازه رکتوسل قدامی میتواند کمتر از دوسانتیمتر و یا بیشتر از دو سانتیمتر باشد رکتوسل کمتر از دو سانتیمتر را باید طبیعی قلمداد کرد .
تخلیه باریوم در ۳۰ ثانیه :
از نظر رادیولوژیک، تخلیه کمتر از ۵۰٪ از باریم غلیظ در عرض ۳۰ ثانیه در برابر است با تخلیه ضعیف و یا تخلیه ناقص .
