در حقیقت گرفتن شرح حال بدون معاینه رکتوم ناقص است ودر کلیه افراد بالای ۴۰ سال DRE نباد فراموش شود مگر اینکه منعی وجود داشته باشد .
معاینه رکتوم برای بررسی هموروئید شقاق ،کانسر های رکتوم , کانسر پروستات , . . . . میباشد .
انجمن سرطان آمریکا انجام سالانه DRE را برای افراد با بیشتر از ۴۰ سال توصیه می کند .
این معاینه حتما برای مردم خوشایند نیست و همراه با اضطراب می باشد ولی دردناک نیست .
هر چند مراحل اولیه کانسر پروستات را نمیتوان با این معاینه تشخیص داد ولی با احساس هر ندول روی پروستات تا تغییر قوام لوکال پروستات باید بفکر رد کردن کانسر پروستات بود ودر خانم ها DRE برای بررسی ضایعات سرویکس رحم لازم است .
متاستاز به ناحیه قدامی دیواره رکتوم (Blummer shelf) که بیشتر می تواند از GI و تخمدان ها باشد میتوان با DRE تشخیص داد .
DRE Indication
در کلیه موارد زیر باید اقدام به DRE کرد .
درد شکم – دردناحیه Hypogastric– اسهال – یبوست – تهوع – استفراغ – خونریزی از مقعد – درد در موقع دفع – خارش -شقاق – زخم Anal verge – زور پیچ – تغییر در اجابت مزاج – کم شدن قطر مدفوع – شک به ضایعات واژینال و سرویکس رحم – شک به کانسر پروستات ،غربالکری کانسر پروستات وکانسر رکتوم در افراد مسن و low back pain ،ادرار قطره قطره – سوزش ادرار – اضطرار در ادرار کردن .
در مواردی هم که DRE همراه با درد میباشد مثلا در شقاق , پرولاپس رکتوم بهتر است انجام نشود .
DRE Technique : قبل از انجام DRE باید به موارد زیر توجه کرد .
تجهیزات لازمه دیش, دستکش یکبار مصرف غیر استریل , ژل ، گاز و دستمال کاغذی و نور مناسب .
بیمار قبل از معاینه مثانه خود را خالی کند.
باید از بیمار تاریخچه و و معاینه کامل به عمل آورد
از نحوه DRE بیمار را مطلع کرده و با ذکر اینکه DRE درد ندارد اضطراب بیمار را کم کنید .
بهتر است در موقع معاینه بخصوص اگر جنس مخالف باشد یک نفر در اتاق معاینه حضور داشته باشد .
باید تجهیزات لازم برای حفظ حرمت بیمار از نظر پوشش محل DRE در نظر گرفت در این رابطه بهتر است از پاراوان یا اتاق مجزا , رو تجتی برای پوشش بیمار استفاده کرد.
موقعیت معاینه (Patient Position )
برای DRE چند نوع Position وجود دارد:
۱-: Sims’ Position بیمار روی تخت معاینه به پهلوی چپ دراز بکشد پاها را هم در ناحیه لگن و هم در ناحیه زانو کاملا خم کند و پای راست را نسبت به پای چپ جلوتر قرار دهد و Buttocks در کناره تخت نزدیک پزشک قرار گیرد . این نوع Position بیشتر برای بررسی ضایعات رکتوم و پرینه میباشد .
در این position میتوان از بیمار کمک گرفت که با دست راستش Buttock طرف راست را بالا بکشد تا دست راست پزشک آزاد شود و معاینه را بهتر اداره کند . مثلا پزشک انگشت شصت و نشانه خود را در دو طرف Anal verge قرار دهد و آنرا Evert کند تا بهتر بتواند ضایعاتی مانند Fissure را ببیند .
۲-موقعیت knee–chest or prone jackknife : در این Position بیمار در حالت سجده قرار میگیرد و این شرایط برای معاینه پرینه و مقعد مناسب است .این موقعیت برای انوسکوپی و رکتوسیگموئیدوسکوپی هم مناسب است . بدلیل سنگینی Buttock ها یکی از محاسن این Position اشکار شدن بیشتر پرینه و دید بهتری برای معاینه پرینه ایجاد میشود .
۳-: lithotomy position موقعیت لیتوتومی :بیمار به پشت بخوابد پاها باطراف تنه جهت پیدا کند . این موقعیت برای معاینه اورگان های لگن و مقعد قدامی مناسب است .
۴- Standing position :بیمار بایستد و بجلو خم شود و راحت تنه خود راروی تخت معاینه قرار دهد و مختصر پاها را از هم باز کند از این روش بیشتر برای بررسی ضایعات پروستات در معاینه داخل مقعد با انگشت است .
۵- Toilet test:مشاهده در موقعیت دفع ، بیمار مانند حالت دفع روی یک صندلی بخصوص که برای همین کار طراحی شده بنشیند بجلو خم شود و بواسطه اینه هائی که در زیر صندلی طراحی شده Inspection در حالت دفع بهتر ارزیابی میشود چون بیمار میتواند زور مناسب بزند بخصوص برای بررسی پرولاپس . حتی بیمار میتواند در حالت چمباتمه در توالت ایرانی از ناحیه مقعد با تلفن همراه تصویر تهیه کند .مثل تصویر پرولاپس رکتوم یا هموروئید .
ادامه دارد……….
