برای دستیابی به اطلاعات دقیق در معاینه بالینی کبد، نیاز به تجربه زیاد هست. تست خراش یا تست خاراندن (Scratch test) یک روش ساده، برای تعیین محل لبه تحتانی کبد وSpan کبد است. این تست در حقیقت سمع کبد برای اندازه گیری Span کبد، و تعیین محل لبه تحتانی کبد میباشد. در این تست با درک تفاوت انتقال صدا از طریق اورگان تو پر و هوا، لبه فوقانی و اورگان تو پر و احشاء تو خالی، لبه تحتانی کبد را میتوان تشخیص داد.
برای بزرگنمائی روی تصویر کلیک کنید
بیشترین استفاده از این تست در مواقعی است که شکم بیمار بدلیل مثلا کلانژیت،… Tenderness دارد و با لمس یا دق نتوان محل لبه تحتانی را تعیین کرد .
برای بزرگنمائی روی تصویر کلیک کنید
در حالت طبیعی صدا بین دنده ۸ تا ۱۲ در طرف راست و روی خط Midclavicular با تست خراش یا تست خاراندن Loud میشود و در هپاتومگالی صدای Loud شده با خراش یا خاراندن پوست بطول بیشتر از ۱۴ سانتیمتر سمع میشود.
روش تست: بیمار رو بالا بخوابد و مفصل زانو و لگن را خم کند و بطور طبیعی نفس بکشد و سمع را از همان نواحی که در دق برای تعیین لبه فوقانی کبد آغاز میکنید، شروع کنید. دیافراگم استوتوسکوپ را روی کبد در ناحیه اپیگاستر جائی که لب چپ کبد بزیر زائده گزیفوئید کشیده میشود و یا بالای Costal margin در محل Mid-clavicular line قرار دهید.
برای بزرگنمائی روی تصویر کلیک کنید
از انگشت نشانه دست چپ یا راست برای خراش یا خاراندن ملایم و نرم پوست در خط کلاویکولار میانی استفاده کنید ،صدای مختصری میشنوید بدون اینکه محل استوتوسکوپ را تغییر دهید، دست را در حالیکه بطور متناوب روی پوست خراش میدهد بپائین حرکت دهید، شدید شدن صدا یعنی شما نوک انگشتان دستتان که با آن خراش میدهید در محل لبه فوقانی کبد قرار گرفته و محل لبه فوقانی کبد مشخص میشود.
محل لبه فوقانی را علامت گذاری کنید.
برای بزرگنمائی روی تصویر کلیک کنید
کشیدن خراش با انگشتان دست را بطرف پائین ادامه دهید و ناگهان احساس میکنید که صدا کم و تا حدودی قطغ میشود که این محل خراش در حقیقت لبه تحتانی کبد یعنی جائی که کبد تمام شده است نشان میدهد.
محل را علامت گذاری کنید. علت افزایش صدا و قطع صدا در بالا و پائین بدلیل آن است که Solid organ نسبت به هوا صدا را بهتر منتقل میکند و تا موقعی که انگشت نشانه شما بر روی کبد است خراش تولید صدای قویتر میکند. و این تست با دق قسمت فوقانی کبد و لمس قسمت تحتانی کبد تائید و تکمیل میشود .
در بعضی از منابع آنرا روش مناسب و معتبر معاینه فیزیکی کبد نمیدانند.
ولی ارزیابی خود من از این تست مثبت بوده و دانشجویانم در بخش بازخورد های مناسبی از این تست داشتند و حداقل برای تعیین لبه تحتانی کبد دقت آنرا معادل دق کبد میدانند و بدلیل اینکه این تست تجربه زیادی نمیخواهد روش معاینه مناسبی برای دانشجویان جوان میباشد.
در حین Scratch test بیمار را راحت است و یا نسبت بدق، Scratch test با ناراحی کمتری همراه است. و در خیلی از منابع تست بسیار عالی برای تعیین لبه فوقانی و تختانی کبد واندازه کبد ذکر شده است
برای بزرگنمائی روی تصویر کلیک کنید
